UCCNC'de Backlash Sıfırlama 

Backlash özellikle makine yuvarlak şekiller üzerinde çalışırken görülür hale gelir. Bunun nedeni dairelerin backlash nedeniyle oluşan hareketsizlikten dolayı bozulmasıdır.  

Bunu nasıl düzeltebiliriz?

Backlash hatasından kurtulmak için, öncelikle makinede genel ayarların yapılmış olması, makine kalibrasyonun mümkün olan en iyi durumda olması gerekir. Bütün bunlara rağmen dişli vidayla, vidanın içinde geçtiği somunun ağzı arasındaki boşluk hala bulunacaktır. Backlash sıfırlamasının makine dışından yapıldığı ayarlanabilir somunlar mekanik olarak çözüm olabilir. Ancak bu doküman ayarlanabilir somunların kullanılmadığı standart makinelerimiz için uygulanabilir.

Makinenin bakımını ve kalibrasyonunu yaptıktan sonra artık, UCCNC üzerinde bu boşluğu sıfırlamamız mümkündür. Bu özellik UCCNC ile birlikte gelen ve “backlash compensation” yani “boşluk giderme” adlı özel bir işlev sayesinde gerçekleştirilir.

Backlash değerini daha bilimsel bir yöntemle mikron düzeyinde ölçmek için kompratör saati kullanılabilir. STEPCRAFT Türkiye olarak bu konuda da bir video görsel hazırlık yapıyoruz. Bittiği zaman isterseniz bu yöntemi de kullanabilirsiniz. Ancak aşağıda gösterilen yöntem daha kolay ve bir ölçü aleti gerekmeden gerçekleştirilebilir.

Öncelikle CAD/CAM programı aracılığıyla bir daire oluşturup, makinemizde ne kadar backlash olduğunu görsel olarak tespit edeceğiz. İş emrini STEPCRAFT Türkiye olarak biz hazırladık ve aşağıda sizle paylaşıyoruz, ancak ne yaptığımızı anlamanız açısından süreci açıklamakta yarar görüyoruz.

İş emri yukarıda görüldüğü şekilde düzenlenir ve CAM süreci tamamlanır. Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi yukarıda bu dosyaları hazır olarak bulabilirsiniz.

Resimde 6 vektör var. Dış daireler 41 ve 21 mm, iç daireler ise 40 ve 21 mm çaplarında. Ayrıca tam ortada 17 mm uzunluğunda x ve y eksenlerinde bulunan iki doğru parçası var.

STEPCRAFT Yazma Kalemiyle bunları bir kağıda çizeceğiz. Bunun için g-code sitemizde ekte paylaşılıyor. Doğrudan indirip çalıştırabilirsiniz. Burada dış daireler saat yönünün tersinde, iç daireler ise saat yönünde işleniyor.

Profillerin hepsini aynı G-code dosyasına kaydettiğimizi fark etmişsinizdir.

G-code dosyasını UCCNC içerisine LOAD fonksiyonunu kullanarak yüklüyoruz. Boş bir kâğıt yerleştirip STEPCRAFT YAZMA KALEMİ aparatını bağlayıp yükseklik sıfırlamasını yapıyoruz.

İş emrini çalıştırıp, sonucun nasıl olduğuna bakıyoruz.

Resimde de göreceğiniz gibi, eğer makinenizde backlash sorunu varsa, daireler X ve Y ekseninde bozulmalara uğrayacaktır. Yazma kaleminin uç kalınlığı 0.4 mm’dir. Yani tüm daireleri sıfır noktası merkez olacak şekilde çiziyorsak, daireler arasındaki mesafe de 1 mm’yse, o zaman dairelerin birbirine değmeden çizilmesi gerekirdi.

Şimdi UCCNC üzerinde “configuration” ve “axis setup” seçimini yapıp X eksenini seçelim. Pencerenin altında backlash değerini ofsetlememize izin verecek olan seçeneği görebiliriz. Şekilde görüldüğü gibi “Enable backlash” yanındaki kutucuğu seçiniz. Artık backlash yani boşluk değerini makineye öğretebiliriz.

Şimdi aynı işlemi Y ekseni için de yapalım.

Şimdi artık deneme ve hata düzeltme kısmına geliyoruz. Daireler arasındaki mesafe aslında 1 mm olmalı ama çizimde bunun bozulduğunu görebiliyoruz. Şimdi ilk olarak backlash değerini hem X hem de Y ekseninde 0.1 mm girip enter tuşuna basıp sonra da Apply Settings düğmesine tıklayınız. Şimdilik save settings düğmesine tıklamayalım.

Ardından kağıt üzerinde farklı X ve Y sıfır merkez noktaları belirleyip iş emrini çalıştıralım. Çıkan sonuca göre backlash değerini 0.05 mm’lik farklarla değiştirelim. Örneğin 0.1, 0.15, 0.2, 0.25 ve 0.3 mm gibi.

Çıkan sonuçlar yukarıda görüldüğü gibi değişken olacaktır. En uygun sonuç sizin makinenizde farklı bir değere karşılık gelecektir. Bizim kalibrasyon yaptığımız makinelerde genellikle .03 mm- 0.02mm mm gibi değerler çıkmaktadır. Ama müşterilerimizin kalibrasyon yaptığı makinelerde 0.2mm-0.3 mm değerlerini görebiliyoruz. O yüzden bu örnekte 0.20 mm’yi seçtik.

Diyelim ki 0.20 mm değerinden artık memnunuz, bu değeri girdikten sonra Apply Settings ve Save Settings düğmelerine basarak kaydederiz. Bunu hem X hem de Y ekseni için tekrarlarız.

Artık çizim işleminde makineniz çok çok daha güzel sonuçları almanızı sağlayacaktır.